W demografii nadal niepokojąco źle
Zdjęcie: Pexels.com

W demografii nadal niepokojąco źle

dr Krzysztof Szwarc

Sytuacja demograficzna w Polsce jest nadal zła.


Niski poziom liczby urodzeń

Na podstawie opublikowanych przez GUS danych demograficznych za czerwiec należy stwierdzić, iż liczba urodzeń cały czas utrzymuje się na relatywnie niskim poziomie. W szóstym miesiącu roku odnotowano bowiem 27,5 nowonarodzonych dzieci, to dokładnie taka sama liczba co w maju (ale o 1 tys. mniejsza niż w czerwcu ubiegłego roku).
 
870 bed 1839564 1280

Oznacza to, że w pierwszym półroczu 2022 roku na świat przyszło w Polsce 153,9 tys. dzieci, to o 12 tys. mniej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego i o 23,5 tys. mniej niż w roku 2020.


Pogłębia się kryzys demograficzny

Malejąca tendencja liczby urodzeń w pierwszym półroczu roku utrzymuje się od 2017 roku i obecnie jest najniższa od co najmniej 1970 roku, kiedy to GUS zaczął publikować dane w ujęciu miesięcznym. Niemal na pewno rok 2022 zakończy się najmniejszą roczną liczbę urodzeń w całej powojennej historii kraju. Oznacza to pogłębianie kryzysu demograficznego i dalsze pogarszanie struktury ludności według wieku.
 
870 pregnant 775028 1280
 
Należy podkreślić fakt, że oprócz coraz mniejszej oczekiwanej liczby dzieci przez młode osoby znaczenie ma cały czas epidemia koronawirusa (w czerwcu rodziły się dzieci poczęte w większości we wrześniu i październiku, a więc w okresie, kiedy miał miejsce początek IV fali zakażeń), a także malejąca liczba potencjalnych rodziców. Należy oczekiwać, że miesiące letnie (szczególnie lipiec i sierpień), które zazwyczaj charakteryzują się największą miesięczną liczbą urodzeń w tym roku nie będą się znacząco wyróżniały „na plus” z wyżej wymienionych powodów.


Przyrost naturalny nadal na minusie

 
870 pexels paweł l 1245055
 
Poprawia się nieznacznie sytuacja w aspekcie umieralności. W czerwcu 2022 roku zmarło w Polsce 33 tys. osób, co jest najmniejszą miesięczną liczbą od niemal roku (ostatnio liczba zgonów na tym poziomie była w lipcu 2021 roku). Widoczne jest zatem złagodzenie wpływu koronawirusa.

Nie zmienia to faktu, że nadal przyrost naturalny jest ujemny, w czerwcu wyniósł on minus 5,5 tys., a przez pierwsze półrocze bieżącego roku już minus 80,6 tys. Przewaga liczby zgonów nad liczbą urodzeń utrzymuje się już 33 miesiąc z rzędu i nie ma widoku na poprawę sytuacji w tym aspekcie w najbliższym czasie.


Więcej ślubów w czerwcu

 
870 pexels scott webb 137576
 
Pozytywów do optymizmu można doszukać się w liczbie małżeństw. W czerwcu na ślubnym kobiercu stanęło niemal dwa razy więcej par (25 tys.) niż w maju (13 tys.). Jednak, gdy popatrzymy na dane historyczne to już nie ma tylu pozytywów.

Nie licząc pandemicznego roku 2020, gdy obowiązywało szereg obostrzeń to nigdy wcześniej (aż do roku 1970, a najprawdopodobniej również do roku 1946) w szóstym miesiącu roku nie odnotowano mniejszej liczby ślubów niż w roku bieżącym. Wyraźny wzrost w stosunku do maja wynika z sezonowości zawierania małżeństw.


Na dwa śluby jeden rozwód

 
870 divorce 908743 1280
 
Sumaryczna liczba nowo zawartych związków małżeńskich w pierwszym półroczu 2022 roku (57,7 tys.) jest jedną z najniższych od czasu, gdy publikowane są dane w ujęciu miesięcznym (mniej było tylko we wspomnianym roku 2020). W relacji do tej liczby niepokojąco kształtuje się liczba rozwodów orzeczonych w sześciu pierwszych miesiącach tego roku. W omawianym okresie rozwiodło się 31 tys. małżeństw, co oznacza, iż na 1 rozwód przypadają tylko dwa śluby.

Kolejny raz na naszych łamach publikujemy opracowanie o pogłębiającym się kryzysie demograficznym. Niestety, szanse na wyjście z kryzysu w najbliższym czasie są znikome, co więcej - bardziej prawdopodobne jest jego pogłębianie.

Autor jest demografem, pracownikiem Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, członkiem Sekcji Demografii Historycznej Polskiego Komitetu Demograficznego PAN, członkiem Polskiego Towarzystwa Statystycznego, redaktorem statystycznym Zeszytów Naukowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, członkiem Rady Rodziny przy Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, a także Rady Rodziny przy Wojewodzie Wielkopolskim. Tata trojga dzieci.
 
Zdjęcia ilustracyjne: Pixabay.com, Pexels.com
 
Fixed Bottom Toolbar