Siedzenie po nocach nie dla nastolatków

 

 

Wielu nastolatków prowadzi tzw. nocne życie. Polega ono głównie na aktywności przed ekranami komputerów, laptopów i smartfonów, gry w sieci z rówieśnikami, oglądanie filmików, zdjęć, rozmowy za pośrednictwem nowych komunikatorów.

 

Z ankiety, jaką ostatnio przeprowadzono wśród polskich uczniów na temat ilości snu w 7 i 8 klasie szkoły podstawowej i liceum, połowa odpowiedziała, że spała jedynie cztery godziny, ponieważ grali w gry, siedzieli z telefonami, a kilku nastolatków się uczyło. Kolejne 20 proc. spało sześć godzin, następne 20 proc. poniżej czterech godzin, a tylko kilka osób spało siedem godzin. Zatem żaden z uczniów nie spał tyle, ile powinien, a pójście do szkoły i uczestniczenie w lekcjach traktują jak zło konieczne.

 

 

Dla młodego, kształtującego się mózgu, permanentny brak snu, stanowi duże zagrożenie. Sen jest bowiem podstawową potrzebą fizjologiczną organizmu. Jeśli nie jest ona zaspokajana, ma to negatywne konsekwencje dla stanu zdrowia.

 

Niedobór snu jest szczególnie niekorzystny w młodym wieku, w organizmie, który rośnie, rozwija się i w związku z tym potrzebuje więcej snu. Nastolatki cały czas mają jeszcze dziecięcą potrzebę snu. Jest ona znacznie wyższa niż u osób dorosłych i nie wynosi 7-8 godzin, ale mieści się w przedziale pomiędzy 8 a nawet 10 godzin.

 

Pierwszą oznaką niedoboru snu jest zaburzona regulacja emocji. Niewyspane nastolatki są mniej stabilne emocjonalnie, stają się drażliwe, bardziej wybuchowe, częściej występują u nich stany przygnębienia.

 

 

Po drugie brak snu negatywnie wpływa na funkcje poznawcze, czyli intelektualne. Powoduje na przykład pogorszenie wyników w nauce. Jeśli nastolatek przez długi okres nie zaspokaja potrzeby snu, ryzykuje rozwojem różnych chorób ciała. Najbardziej z niewyspaniem łączy się otyłość. Organizm niewyspany łaknie kalorii, stymulacji. Osoby niewyspane piją więcej napojów słodzonych, gazowanych, z kofeiną i mają tendencje do odżywiania się wysokokalorycznymi przekąskami i słodyczami, co bardzo potęguje ryzyko otyłości, będącej chorobą.

 

Istnieją też badania pokazujące, że brak snu przykłada się do rozwoju choroby Alzheimera, choć nie jest pewne w jakim stopniu dotyczy to młodych organizmów.

 

Wieloletnia przewlekła bezsenność powoduje, że mózg nie regeneruje się odpowiednio w nocy. Prowadzi to do przedwczesnego starzenia się mózgu, generuje też procesy skutkujące uszkodzeniem komórek nerwowych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania mózgu.

 

 

Podczas snu odpoczywa nie tylko mózg, ale też ciało. Zła jakość snu ma więc negatywny wpływ nie tylko na samopoczucie psychiczne, ale też na zdrowie fizyczne. U osób źle śpiących zakłócone jest nocne zwolnienie czynności serca i spadek ciśnienia tętniczego.

 

W takiej sytuacji układ krążenia w nocy nie odpoczywa, a osoby niewyspane narażone na rozwój nadciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu serca, chorobę niedokrwienną serca i na inne choroby układu krążenia, w tym także te najcięższe jak wczesny zawał serca, albo wczesny udar mózgu.

 

Rodzice zastanawiają się, jak przekonać nastolatków, by zrozumiały, że brak snu stanowi zagrożenie dla ich życia? Nowe badania naukowe pokazują, że od nadmiaru czasu spędzanego w intrenecie, prostują się płaty boczne w mózgu.

 

 

Dużo w tym winy dorosłych, którzy pozwalają dzieciom i młodzieży na uzależnienie się od telefonu. Trzeba zdawać sobie sprawę, że gry projektowane są w taki sposób, by wciągać młode osoby, przykuwać ich uwagę. Jeśli rodzic pozwala dziecku na korzystanie z telefonu przez wiele godzin i zabieranie tego urządzenia do łóżka, popełnia wielki błąd.

 

Z drugiej strony dorosłym oprócz determinacji i konsekwencji, brakuje też wiedzy, jakiejś łatwej metody wykształcenia w sobie odpowiednich nawyków. Brakuje też komunikatów, że granie w gry komputerowe po godz. 22 jest zagrożeniem dla zdrowia dziecka. Jeśli w pewnych sytuacjach np. przy próbie nadmiernego pogłośnienia smartfona, na ekranie wyświetla się komunikat z ostrzeżeniem: uważaj, to może uszkodzić twój słuch, to podobnie powinno być również w przypadku zbyt późnego korzystania z gier komputerowych i mediów społecznościowych.

 

 

Osoby nieletnie nie mają pełnej zdolności do podejmowania decyzji i mogą nie zrozumieć wszystkich negatywnych konsekwencji swojego zachowania. Odpowiedzialność spada na rodziców, ale także na twórców oprogramowania kierowanego do dzieci i młodzieży. Potrzeba odpowiedniej legislacji, polityki zdrowotnej, żeby te negatywne zachowania ograniczyć.

 

Innym problemem, jest fakt, że nastolatki ciągle obcujące z komputerem albo komórką, za mało czasu spędzają w świetle słonecznym. A brak przebywania na świeżym powietrzu negatywnie odbija się na jakości snu. Brak ruchu na powietrzu to ogromne przekleństwo dzisiejszych czasów – alarmują lekarze.

 

Osoby zbyt długo w ciągu doby korzystające ze smartfona i komputera, są mało aktywne w ciągu z dnia i mają złą ekspozycję na światło dzienne. Wtedy ryzyko, że pojawią się problemy z wieczornym zaśnięciem, jest duże. A jak sen nie przychodzi, młody człowiek robi to, czego jest przyzwyczajony - chwyta za telefon, gra, ogląda, chcąc jakoś „zabić” ten czas.

 

 

Złym nawykiem jest też tzw. odsypianie tygodnia nauki w weekendy. Trochę można odespać, ale na pewno nie wolno spać do południa. Bardzo wskazane byłoby, aby nastolatki w dni wolne od szkoły przed południem planowały jakąś aktywność sportową na zewnątrz. Wtedy w dni szkolne przed południem będą się dobrze czuć.

 

Sen, to rytm fizjologiczny, który wymaga regularności życia, a najlepszą porą na sen jest ta, gdy jest chłodno, cicho i ciemno czyli dla większości osób jest to pora nocna. Ciemność jest bardzo ważna w pierwszej połowie nocy. Nad ranem powinno do nas zacząć docierać dzienne światło, by zahamować wydzielanie melatoniny. Wtedy obudzimy się rześcy i wypoczęci.