Od czego zależy jakość życia małżeńskiego i rodzinnego

pexels photo 4173127Graham Spanier i Robert Lewis – badacze społeczni – zdefiniowali jakość małżeństwa jako „subiektywną ocenę związku pary małżeńskiej z uwzględnieniem pewnej liczby wymiarów i ocen”. Pojęcie jakości życia można odnieść do sfery życia małżeńsko-rodzinnego, którą definiuje się wtedy poprzez to, w jakim stopniu są zaspokajane podstawowe potrzeby jednostki w wymiarze seksualnym, psychicznym, ekonomicznym, społecznym i duchowym, a docenione wartości osiągnięte. W tym przypadku chodzi nade wszystko o cenę małżeńsko-rodzinnego życia każdego z partnerów: poczucie szczęścia lub jego brak, zadowolenie lub niezadowolenie, spokój czy niepokoje, zgodę lub konflikty. Do tego można dodać element jakości życia, wyrażony jako dostęp do wygód (np. wyposażenie domu) i stopnia zabezpieczenia społecznego (np. ochrona zdrowia).

Według prof. Władysława Majkowskiego, jakość życia małżeńskiego uwarunkowana jest trzema czynnikami, z których każdy jest złożony z szeregu zmiennych. Pierwszy czynnik odnosi się do społeczno-osobowych cech małżonków. Jest to podobieństwo partnerów, ich zasoby, przygotowanie do nowych ról i ewentualna pomoc innych. Drugi czynnik odnosi się do zadowolenia męża i żony wynikającego z ich wspólnego stylu życia. Jest to społeczno-ekonomiczne dostosowanie, akceptacja przez męża instrumentalnych ról żony, optymalny skład grupy rodzinnej oraz stopień zakorzenienia w lokalnej wspólnocie. Trzeci czynnik odnosi się do nagród, których źródłem są małżeńskie interakcje. Jest to pozytywna postawa względem współmałżonka, emocjonalne gratyfikacje, efektywność komunikowania się, właściwe wypełnianie ról i zakres małżeńskich relacji.

Wysoka jakość życia małżeńskiego będąca synonimem zadowolenia i szczęścia płynącego ze związku, wyklucza rozwód, co potwierdza wielu badaczy. Jakość życia małżeńskiego wiąże się ściśle z trwałością związku. Stabilne małżeństwo, to małżeństwo nierozerwalne, które kończy się naturalną śmiercią. Natomiast niska jakość małżeńskiego życia prawie zawsze rodzi w mężu lub/i żonie pragnienie skończenia z niefortunną sytuacją i ewentualnie znalezienia sobie nowego partnera, zawarcia nowego związku, który umożliwiałby osiągnięcie lepszego jakościowo pożycia. Negatywna ocena wartości wspólnego życia nie musi automatycznie prowadzić do rozpadu małżeństwa ze względu na różne rodzaje więzi, które nie zawsze są dostrzegalne, a niekiedy nawet nie są artykułowane przez partnerów: bojaźń, poczucie więzi, obowiązku, przywiązanie do dominacji nad współmałżonkiem, ale wywierają na parę presję, by trwać w związku. Niezależnie od tego, jakiej natury są oddziałujące więzy, powodują ten sam skutek: trwanie w związku o niskiej jakości życia.

W wieku starszym ocena satysfakcji życiowej, małżeńskiej i rodzinnej ma charakter pełniejszy i bardziej pogłębiony. Nawet niekorzystne doświadczenia życiowe, takie jak: wojna, kryzys gospodarczy, śmierć bliskiej osoby, konflikty rodzinne, mogą współistnieć z zadowoleniem z życia.

Co ciekawe, jakość życia Polaków, jak wynika z badań GUS, jest coraz wyższa. Wydawałoby się, że podobnie jest z jakością życia małżeńskiego i rodzinnego. Jednak tak nie jest. Niektórzy badacze uważają, że ten nagły wzrost dobrostanu wpłynął na obniżenie jakości życia małżeńskiego. Dlaczego? Głównie ze względu na oczekiwania. One także wzrosły co do sfer życia małżeńsko-rodzinnego.

Socjologowie stwierdzają istnienie wysokiej dodatniej korelacji pomiędzy jakością małżeńskiego życia i dobrym samopoczuciem psychicznym, a nawet zdrowiem fizycznym partnerów; odwrotnie: niska jakość małżeńskiego życia ma swoje odzwierciedlenie w złym psychicznym i fizycznym samopoczuciu współmałżonków. Opisywana kategoria wpływa zasadniczo na życie rodzinne i jest dla niego niezwykle istotna. Działania zapobiegawcze w tej sferze i sprawiające, że jakość życia jest wysoka zapewniają członkom rodziny nie tylko poczucie szczęścia, ale powodują dobrą kondycję psychofizyczną.


dr Sabina Zalewska



Autorka jest doktorem nauk społecznych, pedagogiem, psychologiem, mediatorem rodzinnym, terapeutą i trenerem Centrum Kształcenia Liderów i Wychowawców.


Zdjęcie ilustracyjne/Pixabay.com

banner 750
Fixed Bottom Toolbar