Problematyczne zachowania młodych dziewcząt w czasie pandemii - zaburzony obraz samych siebie

pexels photo 3991311dr Sabina Zalewska

Profesor Maria Jarymowicz twierdzi, że dowiadywanie się czegoś o sobie, rozumienie siebie, polega na identyfikowaniu, rozpoznawaniu siebie, odróżnianiu „ja” od „nie-ja”, co pozostaje w ścisłym związku z obecnością innych ludzi stanowiących bliższe lub dalsze otoczenie. Podstawą takiej kategoryzacji jest porównywanie siebie z innymi ludźmi. Wzajemne ocenianie występuje w relacjach: jednostka – jednostka, jednostka w grupach, jednostka poza grupami. Victor C. Raimy, profesor psychologii, określa obraz siebie jako mniej lub bardziej zorganizowany obiekt, który jest wynikiem aktualnego i zachodzącego w przeszłości obserwowania siebie. Własny obraz jest rodzajem mapy, którą jednostka się posługuje w celu zrozumienia siebie, zwłaszcza w chwilach decyzji i kryzysów psychicznych. Wizerunek ten niejako implikuje wymiary zdrowia. Jest podstawowym elementem struktury osobowości, dzięki której można bliżej poznać mechanizmy i uwarunkowania zachowań zdrowotnych młodzieży. Z badań przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii w czasie lockdownu i opublikowanych przez Biuro Krajowych Statystyk wynika, że ze zdrowiem młodych dziewcząt (16–24 lat) jest bardzo źle, zwłaszcza w obszarze „obrazu samej siebie”. W raporcie wini się za to naturę mediów społecznościowych.

Dzięki przytoczonym badaniom można wyróżnić zmiany zachodzące w obrazie „samego siebie” u młodych dziewcząt w czasie pandemii. Kierując się definicją zdrowia, wyodrębniono następujące płaszczyzny zmian:

Zdrowie fizyczne – czyli prawidłowe funkcjonowanie wszystkich i poszczególnych narządów organizmu człowieka. Zgłaszane najczęściej problemy związane są z zaburzeniami snu, co oznacza chroniczne przemęczenie oraz brak apetytu.

Zdrowie psychiczne – według definicji WHO – to inaczej dobrostan, psychiczny i fizyczny oraz społeczny. Można je rozumieć jako zdolność człowieka do rozwoju i samorealizacji. Pozwala na czerpanie radości z życia. Oznacza akceptację siebie jako jednostki, wysoką samoocenę. W tym obszarze jest najwięcej zaburzeń. Depresje i stany depresyjne, wysoki zespół lękowy, myśli samobójcze. Wynika to z ciągłego porównywania siebie z innymi dziewczętami w sieci, gdzie zawsze wypadają niekorzystnie pod względem walorów zewnętrznych i intelektualnych. Objawia się to obniżonym nastrojem psychicznym i innymi opisywanymi powyżej zaburzeniami.

Zdrowie społeczne – czyli interakcja pomiędzy osobą a danym społeczeństwem. W tym obszarze pojawia się ogromny stres związany z obawą o niepewną przyszłość. Ten lęk wzmacniają informacje internetowe i brak relacji społecznych spowodowanych zamknięciem. Młode kobiety odczuwają bezsens związany z rozwojem własnych kompetencji, gdyż nie widzą pozytywnie siebie na rynku pracy po lockdownie.

Zdrowie duchowe – czyli umiejętność podtrzymania, jak pisze dr Aldona Molesztak, wewnętrznego spokoju, a także świadomość celu życia, opartego na przekonaniach i praktykach religijnych. Znaczne ograniczenie w ich uczestniczeniu wywołało kryzys związany z poczuciem szczęścia i sensu życia. Ma to poważne przełożenie na zaburzenia zdrowia psychicznego. Wywołuje wewnętrzne przekonaniu o niskim poczuciu własnej wartości w wymiarze duchowym poprzez zerwanie kontaktu osobowego z Bogiem.

Podstawowym źródłem wiedzy o samym sobie, dostarczającym materiału do formowania własnego obrazu, jest porównywanie siebie i swojej sytuacji z innymi. Przez porównania społeczne kształtuje się nie tylko wiedza o sobie samym i globalna samoocena (poczucie własnej wartości), ale także idealny wizerunek samego siebie. Porównanie się z innymi osobami daje możliwość uświadomienia i oceny posiadanych cech, ale także pozwala na kształtowanie wyobrażenia o tym, jacy chcielibyśmy być. Z przytoczonych badań i obserwacji tego, co dzieje się w Polsce z młodymi dziewczętami wyłania się wyraźnie niepokojąca tendencja do obniżania swojej samooceny i przemożnego wpływu tej tendencji na zaburzenia zdrowia, zwłaszcza zdrowia psychicznego.


Autorka jest doktorem nauk społecznych, pedagogiem, psychologiem, mediatorem rodzinnym, terapeutą i trenerem Centrum Kształcenia Liderów i Wychowawców.


Zdjęcie ilustracyjne/Pexels.com

banner 750
Fixed Bottom Toolbar