W dziecku trzeba zawsze dostrzegać dobro – relacja z drugiego dnia kongresu o wychowaniu i rodzinie

 

Dwudniowe spotkanie specjalistów od wychowania, edukacji, relacji rodzinnych – wśród nich wielu naukowców, przedstawicieli administracji państwowej i samorządowej, osób z organizacji pozarządowych – było nie tylko okazją do wymiany poglądów i zaprezentowania swoich dokonań, ale też dobrym miejscem do zaproponowania wielu nowych rozwiązań w sferze wychowania dzieci, edukacji, ochrony rodziny, współpracy obywateli z samorządami i zdobywania środków na różne cele obywatelskie.

 

 

W licznych panelach i dyskusjach uczestników Kongresu podsumowano – wielu punktach krytycznie – dotychczasowe zmiany (bądź ich brak) jakie nastąpiły w ostatnich ponad 30 latach, po roku 1989, kiedy Polska znalazła się na powrót w kręgu wolnych państw Europy. Pojawiły się liczne diagnozy obecnej rzeczywistości, przywołano badania naukowe i społeczne, zastanawiano się, jak skutecznie wpływać na dobrą kondycję rodzin, jak wychowywać nowe pokolenia, by w skomplikowanej, szybko zmieniającej się rzeczywistości, targanej wieloma zjawiskami destrukcyjnymi nie zatraciły swojej tożsamości i kręgosłupa moralnego.

 

 

Od tego, jak skutecznie obecne pokolenie dorosłych – rodzice, nauczyciele, naukowcy, urzędnicy, działacze społeczni i polityczni – potrafi przekazać swoim dzieciom uniwersalne wartości, którymi powinni kierować się w swoim życiu, zależy przyszłość nie tylko Polski, ale i Europy, i świata. Dlatego tak ważne było przedstawienie przez Rzecznika Praw Dziecka „Dekalogu Wychowania” – zbioru ważnych zasad, którymi winni kierować się rodzice i wychowawcy przyszłych pokoleń.

 

W panelach dyskusyjnych drugiego dnia Kongresu rozmawiano m.in. o roli organizacji pozarządowych w procesie wychowawczo-edukacyjnym, działaniu samorządów na rzecz rodzin i dobra wspólnego czy o sposobach wychowywania.

 

W panelu „NGO jako reprezentacja rodziców w procesie wychowawczo-edukacyjnym” dyskutujący zastanawiali się m.in. nad zagadnieniem, czy po ponad 30 latach od transformacji ustrojowej mamy w Polsce dostateczną ilość szkół prowadzonych przez organizacje pozarządowe. Okazało się, że tylko 8 proc. szkół w kraju jest prowadzone przez struktury społeczne.

 

- To za mało – ocenił prof. Zbigniew Krysiak ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Instytutu Myśli Schumana. – Poza tym instytucje wychowawcze dość daleko odeszły od tradycji wychowawczych, które mają 2 tys. lat. Nie możemy kształcić i wychowywać nowych pokoleń bez tego kontekstu, bo niszczymy w młodych ludziach styl i charakter – dodał naukowiec.

 

 

- Udział szkół prowadzonych przez podmioty inne niż gminy jest zdecydowanie za mały – stwierdził Janusz Wardak z Akademii Familijnej. - 8 proc. ilość placówek, a nie procent dzieci, bo palcówki państwowe są na ogół większe, a więc dzieci w szkołach niepublicznych jest mniej niż te 8 proc. – kontynuował znany pedagog i wychowawca, który zakładał w Polsce szkoły stowarzyszenia „Sternik”.

 

Ocenił, że pod względem obowiązującego prawa nie ma w Polsce przeszkód do zakładania szkół niepublicznych i mogą one swobodnie powstawać. W opinii J. Wardaka takie szkoły dają rodzicom możliwość wyboru sposobu kształcenia ich dzieci.

- W szkołach „Sternika” stawia się na duże zaangażowanie rodziców. Ale nie na zasadzie, że to oni rządzą, bo szkoła powinna być zarządzana przez profesjonalistów – mówił J. Wardak. - Wychowanie powinno przebiegać w dialogu, na zasadzie spotkania i rozmowy tutora (prywatny nauczyciel, korepetytor, opiekun) z uczniem i rodzicem.

 

O trudnej współpracy samorządów z niepublicznymi podmiotami prowadzącymi placówki szkolne mówił Wojciech Kaczmarczyk dyrektor Narodowego Instytutu Wolności (na zdjęciu poniżej w czasie udzielania wywaidu).

 

 

- Dysponentami pieniędzy publicznych są samorządy, które niechętnie dzielą się środkami z organizacjami obywatelskimi, mnożą problemy, powodując, że często współpraca jest trudna – mówił. – Drugą barierą jest słabość organizacji obywatelskich w Polsce. Nie mają one wystarczających środków ekonomicznych, choć ostatnie lata przyniosły w tej kwestii pewna poprawę – ocenił W. Kaczmarczyk.

 

- W takich miejscach, gdzie rodzice wspólnie z nauczycielami biorą sprawy w swoje ręce, udaje się pozyskiwać środki na różne przedsięwzięcia edukacyjne – powiedział Szczepan Kasiński, fundraiser (specjalista do pozyskiwania funduszy) z firmy Armiger. – Są osoby, które wpłacają naprawdę duże środki finansowe.

 

Na to, że szkoły nie powinny być popołudniami zamykane, zwrócił uwagę Wojciech Kaczmarczyk.

 

- Takie palcówki powinny być otwarte dłużej i być promieniować na otaczające środowisko, by można się tam spotkać i działać – powiedział.

 

 

 

Podczas panelu „Jak samorządy mogą tworzyć warunki rozwoju rodzin i społeczeństwa obywatelskiego w trosce o dobro wspólne” spotkali się przedstawiciele władz samorządowych i społecznicy. Przedstawili przykłady, które świadczą o podjętych przez nich działaniach na rzecz lokalnych społeczności w dziedzinach takich jak edukacja i wychowanie oraz integracja społeczna.

 

Na fakt, że każda gmina i wieś są inna i inne są też potrzeby jej mieszkańców wskazał Mateusz Stanaszek – radny gminy Karczew i członek Stowarzyszenia Wspólna Przestrzeń.

 

- To zainicjownie budżetu obywatelskiego pozytywnie zmieniło naszą gminę – mówił M. Stanaszek. – Od wielu lat w gminach funkcjonuje fundusz solecki, ale brakowało podobnego instrumentu na terenach gmin miejskich. Efektem wprowadzenia budżetu obywatelskiego jest duża integracja mieszkańców - dodał.

 

 

- Dziś samorządy dostrzegają rodzinę, zdają sobie bowiem sprawę, że bez pozyskania młodych ludzi, zachęcenia rodzin z dziećmi do zamieszkania na ich terenie – pojawia się problemy z podatkami i dalszymi inwestycjami – powiedział Piotr Modzelewski – Komendant Ochotniczych Hufców Pracy i radny sejmiku samorządowego.

 

Panelista stwierdził, że samorządy mocno się zmieniły przez ostatnie 10-15 lat. Ale prowadzą za mało procesów ewaluacji – to znaczy badań, czy to co wprowadziły się sprawdza.

 

Jerzy Bauer – burmistrz Ostrowi Mazowieckiej opowiadał o aktywizacji mieszkańców wokół stworzenia w mieście muzeum poświęconego rtm. Witoldowi Pileckiemu i jego rodzinie.

 

- Startowaliśmy praktycznie od zera, a we wrześniu br. Otworzymy w Muzeum Dom Rodziny Pileckich stałą wystawę – mówił burmistrz. – Żona rtm. Pileckiego Maria, pochodziła z Ostrowi Mazowieckiej. Został dom po jej rodzicach, jedyna materialna pamiątka po rodzinie. Odkupiliśmy budynek z rąk prywatnych przy pomocy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dodał J. Bauer.

 

- Przełamujemy stereotypy, krążące wśród mieszkańców, o tym, że nic się na tym terenie nie dzieje, że nie ma perspektyw, że wszyscy wyjeżdżają – wygłaszanym wbrew faktom. Staramy się, by to ciągłe negatywne werbalizowanie nie stało się samospełniającą się katastrofą – podsumowywał burmistrz Ostrowi Mazowieckiej.

 

Uczestnicy ostatniego panelu Kongresu, który odbył się pod hasłem „Osobowość, charakter, tożsamość – jak wychowywać?” skupili się na sposobach skutecznego wychowania. Analizowano problem dziecięcych „autorytetów”, którymi staja się osoby często prezentujące dość prymitywne wypowiedzi i zachowania w mediach społecznościowych, a oglądane przez szerokie rzesze dzieci i młodzieży. Mimo sporej wiedzy teoretycznej dotyczącej wychowania dorośli maja kłopot z przełożeniem jej na praktykę.

 

 

Zastanawiano się też nad bardzo poważnym problemem ostatniego czasu – wzrostem ilości prób samobójczych wśród młodzieży.

 

- Jest faktem, że z roku na rok obserwujemy u coraz większej ilości dzieci i młodzieży zachowania ryzykowne, myśli samobójcze i depresje – powiedziała Aneta Barcik z Fundacji Barka Gospel. – Ta liczba wzrasta równolegle do tego, jak dzieci i młodzież opuszczają kościół i wypisują się z lekcji religii. Dziś mama i tata bardzo dużo pracują, mają do spłacenia kredyty, potrzebują pieniędzy na utrzymanie i często nie mają czasu dla dziecka. Jeśli czasu rodziców i poczucia bycia kochanym dziecku zabraknie, to jest jeszcze Bóg, który dziecko kocha, akceptuje i uważa za dobre. Ale jak go zabraknie wytwarza się groźna pustka – mówiła A. Barcik.

 

– Z moich doświadczeń wynika, że także dzieci z rodzin wierzących doznają załamań i myśli samobójczych – mówiła Ewa Kazimierczak z Fundacji Każdy Ważny. - Podstawą są zawsze więzi. Rodzic nie musi być idealny, ale powinien dostrajać się do dziecka. Jeśli dziecko nam ufa, a my uważamy, że dziecko jest w porządku, to w takiej sytuacji może ono dobrze i bezpiecznie wzrastać – dodała E. Kaźmierczak.

 

- Zmiana zaczyna się zawsze od dorosłego, więc spójrzmy najpierw na siebie – postulowała dyskutantka.

 

Rozmawiano o edukacji seksualnej dzieci i efektach rewolucji seksualnej, która dokonała się kilkadziesiąt lat temu na Zachodzie, a teraz trafia do Polski. Poruszono też problem dostępu dzieci do nieodpowiednich treści, w tym do pornografii. Zwracano uwagę na znaczenie rozmowy i tłumaczenia dzieciom tematów związanych z ich seksualnością.

 

- Należy dzieciom dać adekwatne do współczesnych czasów wsparcie – postulowała Ewa Kazimierczak.