Co z tą samorealizacją? W małżeństwie i z rodziną też można?

dr Sabina Zalewska

W gabinetach terapeutycznych psychologowie zmagają się z problemami małżonków, którzy odczuwają silną potrzebę samorealizacji, a z drugiej strony chcieliby inwestować czas i energię w swoją szczęśliwą rodzinę. Dzisiejsze społeczeństwo tego nie ułatwia, twierdzi terapeuta Adam Zawielak. Z jednej strony nakłada na nas oczekiwania, role społeczne, a z drugiej lansuje model ludzi, którzy realizują się równocześnie w innych dziedzinach życia. Ta pozorna sprzeczność często prowadzi do wielu dylematów wewnętrznych. W koncepcji psychologii humanistycznej, zaspokojenie potrzeby samorealizacji wydaje się nieodzowne do pełni szczęścia człowieka, do uzyskania przez niego dobrostanu. Praktyka terapeutyczna pokazuje, że osoby niemogące się samorealizować są sfrustrowane i po prostu cierpią.

Wielu małżonków potrzebę samorealizacji i twórczości realizuje w samej rodzinie, która dostarcza im wielu przestrzeni na własny rozwój. Organizacja wspólnego czasu w małżeństwie należy do takiej przestrzeni i nie jest trudna, gdy małżonkowie wypowiadają swoje oczekiwania jasno i szczerze. Porozumienie jest możliwe nawet przy dużej różnicy zainteresowań i upodobań. O tym, czy w małżeństwie jest dobrze, świadczy – o wiele bardziej niż sprawiedliwy podział prac i zadań – umiejętność bycia razem bez uszczerbku dla dobrego samopoczucia. Obecność zbliża i łączy, gdy wyraża akceptację drugiego, potwierdza psycholog i terapeuta Elżbieta Sujak.

Zaangażowanie zawodowe wiąże się także z samorealizacją. Ocena kariery zawodowej wpływa na relacje małżeńskie oraz na całość życia rodzinnego. Ważne jest rozpoznanie powiązań między rolami osobistymi, rodzinnymi i zawodowymi oraz konieczność ich wzajemnego wyrażania. Równomierne gospodarowanie możliwościami i zasobami jednostki również ma znaczenie, bo samorealizacja w pracy nie powinna zdominować samorealizacji w rodzinie.

Bardzo rozbudowane wsparcie instytucji społecznych i kulturalnych ma dzisiaj szeroką paletę propozycji samorealizacji. Kursy, webinaria, szkoły tańca, fotografii, malarstwa, teatralne dają możliwości rozwijania swoich pasji. Wiele osób korzysta z tej oferty. Dzięki temu osiąga wewnętrzną równowagę pomiędzy rozwojem osobistym a realizacją roli rodzica i współmałżonka.

Nie tylko społeczeństwo umożliwia małżonkom realizowanie wspólnych wartości. Daje to także życie wewnątrzrodzinne. Małżonkowie wspólnie organizują sobie czas. Razem wyjeżdżają na wycieczki, odwiedzają znajomych i rodzinę. Obserwuje się również masowe wstępowanie starszych małżeństw do ruchów działających przy kościołach, gdzie pogłębiają swoje życie religijne i duchowe, często pracując na rzecz wspólnoty, do której należą. Dzięki tej działalności umacniają swe wzajemne więzi i relacje.

Inną formą rozwoju wśród wielu dorosłych w średnim wieku jest bycie dziadkami. Pojawienie się wnuczka pozwala zaspokajać potrzebę twórczości i samorealizacji. To nowy, kreatywny i najczęściej pozytywny wymiar w życiu małżonków. Dziadkowie mogą służyć wnuczętom jako źródło wiedzy, mądrości, miłości i zrozumienia oraz mogą znacząco oddziaływać na nie.

Stawianie tylko na samorealizację też nie jest dobrym rozwiązaniem w związku. Sprawianie wyłącznie sobie przyjemności, rezygnowanie z rodziny, dlatego żeby, np., ciągle podróżować w dalekie kraje, poznawać inne kultury, na dłuższą metę może prowadzić do poczucia pustki. Ludzie mają w sobie silną potrzebę stałego rozwoju emocjonalnego, intelektualnego i duchowego. Chcą mieć poczucie, że ciągle się rozwijają. Jeśli związek, kariera, biznes i sama jednostka nie rozwija się, prawdopodobnie nie doświadcza prawdziwego spełnienia. Nie chcemy mieć poczucia, że się cofamy czy popadamy w stagnację. Poprzez rozwój osobisty zaspokajamy pragnienie wzrostu w naszym życiu. Ta podstawowa potrzeba jest tym, co pobudza nas do sięgania po więcej i napędza do lepszego funkcjonowania tak w rodzinie, jak i społeczeństwie.