Inicjatywy rodzinne w centrum uwagi, czyli co to jest CIR

Rodzina jest nie tylko samodzielnym organizmem należącym do sfery prywatnej człowieka. Funkcjonuje ona w obszarze społecznym i wpływa na rozwój gospodarki. Nie można więc zostawić samemu sobie tego wielkiego obszaru społecznego i należy podjąć działania mające na celu stworzenie warunków do podjęcia różnego rodzaju inicjatyw rodzinnych, szczególnie w ośrodkach lokalnych, tych będących najbliżej mieszkańców. Właśnie takie zadania spełniają centra inicjatyw rodzinnych (CIR), dobrze rozwinięte i działające w Europie.

W zgodnej opinii specjalistów zajmujących się tematyką rodzinną, rozwijająca się rodzina stanowi motor lokalnej gospodarki, nauki, kultury i sportu. Rodzice, chcący zapewnić swoim dzieciom odpowiednie warunki dorastania i dobry poziom edukacji, są najbardziej lojalnymi pracownikami. Płacąc coraz większe podatki zasilają budżety państwa i gmin.

Jak wskazuje Elżbieta Lachman – redaktor naczelna Polskiego Forum Rodziców i ekspertka Instytutu Wiedzy o Rodzinie i Społeczeństwie centra inicjatyw rodzinnych mają do spełnienia trzy podstawowe cele na rzecz rodzin:

1. prowadzenie serwisu informacyjnego i doradczego dla rodzin;
2. organizowanie i wspieranie inicjatyw rodzinnych;
3. prowadzenie wellcome center dla rodzin chcących osiedlić się na danym terenie.

Ekspertka podkreśla wagę prawidłowego przepływu informacji o działaniach centrum, które powinny zarówno do niego trafiać, jak i z niego wychodzić. Uczestnikami tej komunikacji są rodziny (dzieci, rodzice), lokalne instytucje (władze, wydziały, kolegialne organy społeczne), a także środowiska naukowe czy twórcze.

Na podstawie Centrum Inicjatyw Rodzinnych w Poznaniu, które Elżbieta Lachman współtworzyła, specjalistka podaje, w jaki sposób centrum może podjąć wspólnie z władzami samorządowymi działania mające na celu przeciwdziałanie niskiej dzietności oraz wyludnianiu się miasta. Szczególnie ten drugi problem mocno dotyka Poznań.

Jako wybrane grupy docelowe dla działalności CIR wskazuje rodziców:

- dzieci do lat 3;
- dzieci w wieku przedszkolnym
- dzieci w wieku szkolnym (z uwzględnieniem różnych szczebli edukacji, zainteresowań, form spędzania czasu wolnego)
- wielodzietnych;
- dzieci ze szczególnymi potrzebami zdrowotnymi.

Do wybranych obszarów działania CIR ekspertka zalicza:

1. stwarzanie możliwości komunikacji między środowiskami;
2. aktywizację osiedlowych liderów życia publicznego na rzecz tworzenia sieci współpracy rodzin;
3. tworzenie narzędzi wspierających współpracę i komunikację między instytucjami, organizacjami i środowiskami działających na rzecz rodzin;
4. tworzenie narzędzi informacyjnych – centrum prezentacji ofert dla rodziny;
5. wzmocnienie kompetencji rodzinnych i wychowawczych na różnych etapach rozwoju rodziny i dziecka.

Jako jeden z bardzo dobrych przykładów działania na rzecz rodziny Elżbieta Lachman przywołuje projekt centrów Early Excellence. Punktem wyjścia działalności tych placówek jest założenie, że każde dziecko ma potencjał do doskonałego rozwoju. Dlatego dla dzieci w wieku przedszkolnym organizowane są zajęcia, dzięki którym maluchy dorastające i wychowujące się w trudnych warunkach rodzinnych bądź materialnych mają szansę, by w przyszłości należeć do elity społecznej. Do udziału w zajęciach i projektach zachęcani są rodzice i inne najbliższe dzieciom osoby, ponieważ ich aktywna obecność w zabawach i procesach edukacyjnych zwiększa szanse rozwojowe dzieci. Rodzice otrzymują także informacje w jakich sferach powinni szczególnie wspierać swoje dzieci. Early Excellence kieruje też ofertę dla dorosłych polegająca na udziale w kursach wspierających ich rozwój, kompetencje osobiste, wychowawcze, społeczne czy zawodowe.

Z ideą i placówkami centrów inicjatyw rodzinnych Elżbieta Lachman spotkała się podczas swoich podróży prywatnych i służbowych do Niemiec. U naszego zachodniego sąsiada centra takie istnieją i prężnie działają w większości ośrodków lokalnych. Ekspertka odwiedziła też z ekspertami Fundacji "Głos dla Życia" analogiczną placówkę działającą w Czechach.

Zainteresowana tematem postanowiła przyjrzeć się działaniu tych ośrodków. Z jej inicjatywy w 2016 r. powstało pierwsze w Polsce Centrum Inicjatyw Rodzinnych w Poznaniu.

Swoimi doświadczeniami na temat funkcjonowania i tworzenia centrów inicjatyw rodzinnych Elżbieta Lachman podzieliła się ostatnio jako gość konferencji ,,Rodzina – wartość i zadanie” zorganizowanej przez wojewodę wielkopolskiego. O programie konferencji pisaliśmy TUTAJ.