Ojcostwo wymaga równowagi pracy i domu

 

Na wstępie warto zastanowić się nad tytułem. „Ojcostwo” to pojęcie szerokie, które może być różnie ujmowane: z punktu widzenia biologicznego, prawnego, społecznego, obyczajowego, religijnego i zapewne jeszcze innych. Niezależnie od tego, w jakim aspekcie będzie rozważane i analizowane, ojcostwo zawsze łączy się z pojęciem trwałości realcji (osobistej, duchowej…). Jeśli mamy zastanawiać się nad relacją pomiędzy ojcostwem a pracą zawodową, warto może przytoczyć mądrą i całościową jej definicję podaną przez Cz. Strzeszewskiego. Pracę zawodową określił on jako wolną, choć konieczną dzialalność człowieka, połączoną z trudem i radością, mającą na celu tworzenie użytecznych dla ludzi wartości duchowych i materialnych.

 

Uznaje się, że obecnie funkcjonują dwa modele rodziny: tradycyjny i partnerski. Obydwa cechuje emocjonalna więź z dzieckiem, potrzeba miłości i wzajemnego zrozumienia. W rzeczywistości, na skutek zmian kulturowych, społecznych oraz na rynku pracy coraz częściej funkcjonuje model partnerski, w którym mężczyzna i kobieta dzielą między siebie obowiązki zawodowe i rodzinne, uzgadaniają decyzje dotyczace wychowywania dzieci, wydatków, pracy zawodowej itd. Niezależność ekonomiczna kobiet, ich nastawienie na samorealizację i autonomię zmieniają częściowo rolę ojca, co nie musi stać na przeszkodzie w dobrym wychowywaniu dzieci i pełnieniu roli ojca czy matki.

 

Postać ojca często kojarzy się dziecku z jakąś formą radości, chociażby wspólnej zabawy w dzieciństwie. Satysfakcjonujące kontakty z ojcem sprzyjają ogólnemu rozwojowi dziecka, służą kształtowaniu otwartej postawy wobec ludzi, wyzwalają aktywność i radość życia. Badania pokazują, że polscy ojcowie kojarzą ojcostwo pozytywnie: z odpowiedzialnością, wychowywaniem, poświęceniem, nauką cierpliwości, dorastaniem, zwiększeniem obowiązków, zmianą stylu życia, że chcą się angażować w życie rodzin i wychowanie dzieci (Dzwonkowska-Goduła). Na podkreślenie załuguje także fakt, że, jak podają, podstawą ich zaangażowania i odpowiedzialnego ojcostwa jest miłość do żony.

 

Niestety, problemem części współczenych ojców są uzależnienia od pracy, samochodu, telewizji/mediów czy używek (M. Janukowicz). To powoduje, że niektórzy z nich w swoich postawach rodzicielskich zatracają rygoryzm, stanowczość i konsekwencję, które były atrybutami ojcostwa, a ich aktywność sprowadza się do pouczania (M. Janukowicz), przy braku własnego dobrego przykładu i postaw godnych naśladowania.

 

Należy zauwazyć, że model ojcostwa, odnoszący się do jego funkcji w postaci zarabiania środków na utrzymanie rodziny, uległ zmianom. Efektem tego jest wytworzenie się nowego modelu, w którym ojciec zaczął brać aktywniejszy udział w opiece, wychowaniu dzieci i w części obowiązków domowych. Jest to korzystne zarówno dla relacji ojca z dziećmi, jak i z żoną (Dąbrowska). Mężczyźni odczuwają jednak nadal, i dobrze że tak jest, presję związaną z pełnieniem ról społecznych, w tym roli osoby odpowiedzialnej za rodzinę, za jej bezpieczeństwo i byt materialny. Łączenie tego z nową rolą ojca może skutkować zakłóceniami w relacjach rodzinnych z żoną i dziećmi. I nie chodzi tu o samą potrzebę osiągania sukcesów zawodowych, lecz o zachowanie równowagi między życiem rodzinnym i pracą zawodową. Sama praca zawodowa ojca nie musi być traktowana jako ograniczenie w relacjach. Dobrze jest, gdy dzieci wiedzą, czym poza domem zajmują się ich rodzice, a zwłaszcza ojcowie, a praca zawodowa wykonywana z radością, pomimo trudu i różnych problemów, stwarza mężczyznom szansę na bardziej dojrzałe ojcostwo, na pokazywanie wartości niematerialnej, jaką daje praca, na umiejętność osiągania kompromisów i uczenia tego dzieci, na pokazywanie odpowiedzialności za siebie, rodzinę, współpracowników. Znaczenie ma także pozycja zawodowa, co potwierdzają badania, wskazujące na znacznie lepsze ustosunkowanie się dzieci wobec ojców o stabilnej pozycji zawodowej (Dąbrowska). Z drugiej strony, ojcowie bezrobotni znacznie częciej niż pracujący ujawniają niski poziom ochraniania swoich dzieci, a cechą ich rodzicielskich postaw jest demonstrowanie siły (A. Mądry).

 

Na koniec kilka wniosków. Dla ojców – w miarę możliwości podejmujcie pracę dającą satysfakcję z jej wykonywania, użyteczności, widząc jej sens, pracę wykonywaną z mądrymi i uczciwymi ludźmi i rozmawiajcie o niej z dziećmi. Dla pracodawców – firma przyjazna ojcom, będąca wobec nich elastyczną, sprawiedliwie wynagradzająca, tworząca dobrą atmosferę pracy i pokazująca jej sens, nie tylko zyskuje dobry wizerunek ale sprawia, że pracownicy będą rzadziej nieobecni w pracy i bardziej efektywni, bo zminimalizowany zostanie np. stres związany z tym, jak połączyć rolę ojca i pracownika. Poza tym, dzięki takiej atmosferze i ralacjach w fimie, ojcowie będą wskazywać na pozytywne aspekty pracy zawodowej, co ma duże znaczenie wychowawcze. Warto też dodać (co potwierdzają liczne badania), że w długim okresie najlepiej, najefektywniej pracują mężczyźni posiadający trwałą, stabilną rodzinę.

 

Czas na podsumowującą refleksję. Satysfakcjonująca praca zawodowa i szczęśliwa rodzina nie wykluczają się. Wręcz przeciwnie, szczęśliwa rodzina, w tym dobra relacja z dziećmi i spełnienie w roli ojca sprzyjają wzrostowi zadowolenia z pracy i wydajności pracy.