dr n. med. Andrzej Blumczyńskispecjalista pediatra, nefrolog dziecięcy
Powrót dzieci do szkół i przedszkoli sprzyja występowaniu infekcji pasożytniczych. Najczęstsze z nich to owsica i wszawica.
Owsiki to białawe robaki długości 2-13 mm bytujące w jelicie grubym. Nocami wędrują one w okolice odbytu i na skórze składają mikroskopijne jaja. Zakażenie kolejnej osoby następuje zwykle poprzez nieumyte ręce, bieliznę, pościel ręczniki, a także zabawki, wanny i deski sedesowe. Rzadziej dochodzi do inhalacji jaj obecnych np. w kurzu domowym.
Objawy mogą pojawić się po 2-8 tygodniach od zakażenia. Do najbardziej typowych z nich należy świąd okolicy odbytu (nasilony szczególnie w nocy), brak apetytu, drażliwość, zgrzytanie zębami, obgryzanie paznokci, trudności w skupieniu uwagi i bezsenność. Sporadycznie obserwuje się wtórne zakażenia bakteryjne skóry w okolicy odbytu oraz stany zapalne narządów płciowych lub dróg moczowych. Warto jednak pamiętać, że najczęściej zakażenie przebiega bez żadnych objawów. Potwierdzeniem infekcji jest stwierdzenie w stolcu lub na skórze dorosłych robaków lub ich jaj w badaniu mikroskopowym (do laboratorium warto 3-krotnie dostarczyć 6-7 cm taśmy klejącej przyklejonej wcześniej w okolicy odbytu – optymalnie przed poranną toaletą).
W leczeniu najbezpieczniej jest zastosować pyrantel dostępny w postaci zawiesiny lub tabletek. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku dzieci poniżej drugiego roku życia, kobiet w ciąży oraz osób niedożywionych lub cierpiących na niedokrwistość albo chorobę wątroby. Leczenie należy powtórzyć po dwóch tygodniach, by ograniczyć ryzyko nawrotu zakażenia. Powinno ono objąć nie tylko osobę chorą, ale równocześnie wszystkich domowników. Zalecane jest ponadto codzienne odkurzanie mieszkania, zmiana bielizny osobistej oraz pościel i ręczników – prać je należy w gorącej wodzie i prasować. Warto również krótko przycinać paznokcie oraz korzystać z porannego prysznica lub kąpieli, a także wdrażać u dzieci ogólne zasady higieny.
Są one bardzo istotne w przypadku innej zmory przedszkoli i szkół – wszawicy. Choroba jest wywołana przez bytującego na skórze owłosionej owada długości 1,5-3,5 mm. Jego widoczne gołym okiem białawe jaja – tzw. gnidy – przytwierdzane są do podstawy włosa. Choroba rozprzestrzenia się przez bezpośredni kontakt – najczęściej poprzez zakażone nakrycia głowy. Po ok. 2-3 tygodniach dorosłe wszy powodują objawy w postaci świądu skóry owłosionej, na której widoczne są drobne plamki w miejscu ugryzień oraz zadrapania skóry. Zmiany najczęściej zlokalizowane są w okolicy potylicznej i skroniowej. W wyniku nadkażenia bakteryjnego dochodzić może do powstania zmian wypryskowych i ropnych.
Potwierdzeniem infekcji jest stwierdzenie na włosach charakterystycznych jaj lub dorosłych owadów. Konsultacja lekarska nie jest konieczna. Leczenie można wdrożyć samodzielnie w oparciu o szampony i kremy z permetryną lub płyny do smarowania z benzoesanem benzylu lub dimetykonem (bezpiecznym również dla kobiet w ciąży). Po zaaplikowaniu preparatu należy dokładnie wyczesać włosy gęstym grzebieniem (a następnie solidnie go umyć). Powyższe postępowanie warto powtórzyć po 7-10 dniach, aby uniknąć nawrotu choroby. Należy przeleczyć w ten sposób wszystkich domowników. Dopóki na włosach obecne są gnidy, dzieci nie powinny kontaktować się z rówieśnikami. Jak już wspominano, warto wykorzystać ten czas na odświeżenie podstawowych zasad higieny, bo – jak wiadomo – lepiej jest zapobiegać niż leczyć.
Piśmiennictwo:
Popielska J., Marczyńska M. Najczęstsze zarażenia pasożytnicze w Polsce. Pediatr Dypl. 2012; 2012; 16(5)
Mach T., Stefaniak J., Murkowicz J. Owsica. www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.4.24.4.4.
Polańska A. Wszawice. www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171074,wszawice
Zdjecie ilustracyjne/Pixabay.com
Owsiki to białawe robaki długości 2-13 mm bytujące w jelicie grubym. Nocami wędrują one w okolice odbytu i na skórze składają mikroskopijne jaja. Zakażenie kolejnej osoby następuje zwykle poprzez nieumyte ręce, bieliznę, pościel ręczniki, a także zabawki, wanny i deski sedesowe. Rzadziej dochodzi do inhalacji jaj obecnych np. w kurzu domowym.
Objawy mogą pojawić się po 2-8 tygodniach od zakażenia. Do najbardziej typowych z nich należy świąd okolicy odbytu (nasilony szczególnie w nocy), brak apetytu, drażliwość, zgrzytanie zębami, obgryzanie paznokci, trudności w skupieniu uwagi i bezsenność. Sporadycznie obserwuje się wtórne zakażenia bakteryjne skóry w okolicy odbytu oraz stany zapalne narządów płciowych lub dróg moczowych. Warto jednak pamiętać, że najczęściej zakażenie przebiega bez żadnych objawów. Potwierdzeniem infekcji jest stwierdzenie w stolcu lub na skórze dorosłych robaków lub ich jaj w badaniu mikroskopowym (do laboratorium warto 3-krotnie dostarczyć 6-7 cm taśmy klejącej przyklejonej wcześniej w okolicy odbytu – optymalnie przed poranną toaletą).
W leczeniu najbezpieczniej jest zastosować pyrantel dostępny w postaci zawiesiny lub tabletek. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku dzieci poniżej drugiego roku życia, kobiet w ciąży oraz osób niedożywionych lub cierpiących na niedokrwistość albo chorobę wątroby. Leczenie należy powtórzyć po dwóch tygodniach, by ograniczyć ryzyko nawrotu zakażenia. Powinno ono objąć nie tylko osobę chorą, ale równocześnie wszystkich domowników. Zalecane jest ponadto codzienne odkurzanie mieszkania, zmiana bielizny osobistej oraz pościel i ręczników – prać je należy w gorącej wodzie i prasować. Warto również krótko przycinać paznokcie oraz korzystać z porannego prysznica lub kąpieli, a także wdrażać u dzieci ogólne zasady higieny.
Są one bardzo istotne w przypadku innej zmory przedszkoli i szkół – wszawicy. Choroba jest wywołana przez bytującego na skórze owłosionej owada długości 1,5-3,5 mm. Jego widoczne gołym okiem białawe jaja – tzw. gnidy – przytwierdzane są do podstawy włosa. Choroba rozprzestrzenia się przez bezpośredni kontakt – najczęściej poprzez zakażone nakrycia głowy. Po ok. 2-3 tygodniach dorosłe wszy powodują objawy w postaci świądu skóry owłosionej, na której widoczne są drobne plamki w miejscu ugryzień oraz zadrapania skóry. Zmiany najczęściej zlokalizowane są w okolicy potylicznej i skroniowej. W wyniku nadkażenia bakteryjnego dochodzić może do powstania zmian wypryskowych i ropnych.
Potwierdzeniem infekcji jest stwierdzenie na włosach charakterystycznych jaj lub dorosłych owadów. Konsultacja lekarska nie jest konieczna. Leczenie można wdrożyć samodzielnie w oparciu o szampony i kremy z permetryną lub płyny do smarowania z benzoesanem benzylu lub dimetykonem (bezpiecznym również dla kobiet w ciąży). Po zaaplikowaniu preparatu należy dokładnie wyczesać włosy gęstym grzebieniem (a następnie solidnie go umyć). Powyższe postępowanie warto powtórzyć po 7-10 dniach, aby uniknąć nawrotu choroby. Należy przeleczyć w ten sposób wszystkich domowników. Dopóki na włosach obecne są gnidy, dzieci nie powinny kontaktować się z rówieśnikami. Jak już wspominano, warto wykorzystać ten czas na odświeżenie podstawowych zasad higieny, bo – jak wiadomo – lepiej jest zapobiegać niż leczyć.
Piśmiennictwo:
Popielska J., Marczyńska M. Najczęstsze zarażenia pasożytnicze w Polsce. Pediatr Dypl. 2012; 2012; 16(5)
Mach T., Stefaniak J., Murkowicz J. Owsica. www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.4.24.4.4.
Polańska A. Wszawice. www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171074,wszawice
Zdjecie ilustracyjne/Pixabay.com
